Akne; yüz, sırt ve gövdede yer alan, yağ bezlerinin aktivitesinden kaynaklanan sivilcelerdir. Başlıca ergenlik aknesi ve erişkin aknesi (25 yaşından sonra) olarak 2 ayrı dönemde görülmektedir. Hafif, orta ve şiddetli tipleri vardır.
Sivilce Nedir?
Akne, cildin orta tabakasında bulunan sebum yani yağ salgılayan kanalların tıkanması, şişmesi ve daha sonra bakterilerle inflame olması sonucu ortaya çıkar. Deride artan yağ salgısı ve gözeneklerin tıkanması sonucu siyah nokta (komedon) oluşur. Daha sonra bu komedonlar bakteriler tarafından istila edilir ve ciltden kabarık kırmızı ve iltihabi şişlikler oluşur. Aşırı büyük olanlar deride iz bırakırlar.
Akne genellikle ergenlik çağında başlar ve otuzlu kırklı yaşlara kadar uzayabilir. Bebeklik dönemine mahsus iyi huylu akne tipi de vardır. Erkeklerde kadınlara oranla daha fazladır. En sık; yüz, sırt, kol ve göğüs bölgelerinde görülür.
Sivilce oluşumuna etki eden faktörler nelerdir: Akne oluşumunda; genetik, beslenme, çevresel faktörler ve hormonların rolü vardır. Her iki cinste de testesteron hormonunun rolü bilinmektedir. Bazı vakalarda testesteron hormonu fazlayken bazı vakalarda testesteron normal ancak yağ hücrelerinin testesterona yanıtı aşırıdır. Anne babanın birinde akne görülmesi çocuklarında akne ortaya çıkmasını kolaylaştırmaktadır. Kimi ilaçların özellikle hormon ilaçlarının akne artırıcı özelliği vardır. Bazı vakalarda cildin aşırı yağlı olması esas faktördür. Kalitesiz kozmetik ürünler, aşırı yağlı besinler akneyi artırabilirler. Aknenin yoğunluğu sonbahar ve kış mevsiminde de artış gösterebilir.
Sivilce tanısı ve ayırıcı tanısı: Mesleki veya kimyasal maruziyete bağlı akne ortaya çıkabilir. Ağır yağlar, gres, polivinil klorür, klorlu aromatik hidrokarbonlar ve katran maruziyeti akneye neden olabilir. Bazı ilaçların kullanımından sonra ani ve şiddetli akne oluşumu gözlenebilir. Bu durumda tanı öykü ile konur. Uzun süreli güçlü antibiyotik kullananlarda antibiyotiğe dirençli akne ortaya çıkabilir.
Sivilce tedavisi nasıl yapılır:
Hafif akne (sivilce) tedavileri:Hafif akneler (sivilce) topical jel solusyon ve losyonlarla tedavi edilir. Ekstra vitamin ve minerallerin kullanımının tedaviye faydası bulunmamıştır. Yüzünüzü su ile hafif bir temizleyici sabun veya antiseptik jel kullanarak günde iki kez yıkayın Akne (sivilce) ürünlerini sadece akne üzerlerine nokta halinde değil tüm etkilenen alanlara yayarak uygulayın. Akne (sivilce) tedavi ajanları ilk 2-4 hafta kuruluk yaratabilir. Zamanla cilt bu reaksiyonları göstermez. Yağsız bir nemlendirici kuruma şikayeti için kullanılabilir. Yağlı kozmetikler, fondoten, krem ve güneş koruyucular kullanılmamalıdır. İyileşme 2-4 ay arasında olabilir. Şiddetli tahrişlerde tedavi bırakılmalı doktorunuzla görüşülmelidir. Hafif derecede ki aknelerde genellikle topikal yani dışarıdan sürme şeklinde ilaçlar kullanılır.
Orta dereceli aknede (sivilce) tedavi:Burda da topical ajanlar yanısıra oral tedavilerde uygulanır. Antibiotikler tetrasiklin, eritromisin doksisiklin, Kadınlarda östrojen ve antiandrojen tedaviler diane 35 , spirinololakton vb Tedaviye dirençli aknede isotretionin
Şiddetli aknede (sivilce) tedavi: Şiddetli akne (sivilce) ağızdan ilaçlarla tedavi edilir. Hasta mutlaka dermatolog kontrolünde olmalıdır. Pekçok hasta oral isotretionin ile tedavi edilir. Bu tedavi hasta için uygun değilse Uzun süreli antibiotikler Kadınlarda antiandrojenler tedavi kullanılabilir.
